NECASETTEN TEMIZLENME
Namazın şartlarından biri de bedenin, elbisenin, namaz kılınan yerin ve taşınan şeyin (cebinde taşıdığı şişe gibi) necasetten tahir olmasıdır. Kişi namaz kılarken üzerine veya taşıdığı şeye necaset bulaşırsa, namazı bozulur. Ancak üzerinden derhal atarsa veya bu necaset kişinin yarasının kanı gibi affedilen necasetlerden ise namaz bozulmaz.
Affedilmeyen necasetin cirmini; tat, renk ve kokusunu temizleyici su ile gidermek farzdır. Hükmi necaset de, üzerinden su akıtılarak temizlenir. Hükmi necaset, rengi, tadı ve kokusu idrak edilemeyen necasettir. Köpek necaseti de biri tahir toprakla karışmış suyla olmak üzere yedi defa yıkayarak temizlenir. Necasetin cirmini (hacmini ve sıfatlarını) kaldıran yıkama tekrarlansa bile bir yıkama sayılır. Suyun az olması durumunda, suyun necaset üzerinden akması şarttır.
NAMAZIN GEÇERLI OLMASININ ŞARTLARI
Namazın şartlarından bazıları da şunlardır:
• Kıbleye yönelmek
• Namaz vaktinin girmiş olması
• İslâm1
• Temyiz, yani çocuğun söyleneni anlayıp karşılık verebileceği yaşa ulaşması
• Namazın farz olduğunu bilmek
• Namazın farzlarından birinin sünnet olduğuna inanmamak
• Kadının yüzü ve elleri hariç bedeninin tümünü, erkeğin ise, diz ile göbek arasındaki bölgesini, ten rengini örten bir şey ile alt hariç hiçbir yönden görünmeyecek şekilde örtmesi.
1) Müslüman olmak
NAMAZI BOZAN ŞEYLER
Namazı bozan haller şunlardır:
• İki harf veya anlamı olan bir harf söyleyerek olsa dahi konuşmak, ancak kişi unutarak az konuşursa namaz bozulmaz.
• Çok hareket etmek Bazı fakihlere göre çok hareket; bir rekât süresi kadar hareket etmektir. Bazıları da, çok hareket; art arda yapılan üç harekettir demiştir. Ancak birinci görüş delil açısından daha kuvvetlidir.
• Aşırı bir harekette bulunmak
• Fazladan fiili bir rükün yapmak
• Oyun kastıyla yapılan hareket
• Yemek veya içmek Ancak unutarak az bir şey yer veya içerse namaz bozulmaz.
• Namazı bozmaya niyet etmek
• Namazı bozmayı bir şeye bağlamak
• Namazı bozup bozmamakta tereddüt etmek
• İhrâm Tekbiri’ndeki niyeti, ettiğinden şüphe ederek bir rükün bitirmek veya şüphenin uzun sürmesi
Namazdan Sevap Alınabilmesinin Şartları
Allâh Subhânehû ve Teâlâ’nın nezdinde namazın makbul olması için1 şu hususlar şart koşulmuştur:
• Sadece Allâh’ın rızasını kazanma kastıyla yapılmış olması
• Kişinin yediğinin, giydiğinin ve namaz kıldığı yerin helâl olması
• Bir an olsa dahi kalbin huşûlu olması Bunlar hasıl olmazsa namaz, sevabı elde etmeksizin sahih olur
1) Yani sevabını elde etmek için gereken hususlar. Yoksa bu hususlar bulunmasa dahi, namaz geçerlidir
Namazın Farzları
Namazın rükünleri on yedidir:
1. Namaz kılmaya kalp ile niyet etmek. Niyet ederken; namazın sebebi var ise sebebini veya vakit namazı ise vaktini tayin etmek ve farz namaz ise farz olduğuna niyet etmek gerekir.
2. “Allâh-u Ekber” demek Bunu her sözlü rükünde olması gerektiği gibi, kendi sesini işitecek şekilde söylemek gerekir.
3. Gücü yetenin farz namazı ayakta kılması
4. El-Fâtihah Sûresi’ni, Besmele ve şeddeleri telaffuz ederek okumak. Ayrıca ayetleri art arda, ayetlerini bilinen sırasıyla ve harfleri mahreçlerinden çıkararak okumak. Bununla beraber manada halel oluşturan bir yanlışın yapılmaması şarttır. Örneğin: ْ َأَنْعَمْتَ” Enamta” lafzının “te” harfinin üstününü ötre olarak okumak1 . Manada halel oluşturmayacak yanlışlık yapmak ise haramdır, ancak namazı bozmaz.
5. Ayalar diz kapağına ulaşacak derecede eğilerek rükû etmek.
6. Rükûda Subhânallâh miktarı kadar itminan etmek. İtminan; tüm kemiklerin yerinde aynı anda hareketsiz durmasıdır.
7. Rükûdan sonra doğrularak itidal etmek
8. İtidalde itminan
9. Açık olan (örtülü olmayan) alnının tümünü veya bir kısmını namaz kıldığı yere bastırarak ve bedenin alt kısımlarını üst kısımlarından üstte tutarak iki defa secde etmek Secdede; dizlerin, avuç içlerinin ve ayak parmaklarının iç yüzeyinin bir kısmının namaz kılınan yere konulması farzdır. Şafii mezhebi dışında, bazı âlimler dediler ki: “Secde esnasında vücudun alt kısımlarının üst kısımlarından daha yüksek seviyede bulunması şart değildir. Yani secdede başın makattan daha yüksek olması halinde de secde geçerli olur.
10. Secdede itminan
11. İki secde arasında oturmak
12. İki secde arasındaki oturuşta itminan
13. Son teşehhüd ve sonrasında yapılan Peygambere salavat ve selam verme rükünleri için oturmak 14. Son teşehhüdü okumak Teşehhüt ise şöyledir:
Teşehhüdün en azı şöyledir:
Peygamber Efendimiz’e salavat getirmek. Bunun en azı(” ( َّ Allâhummа Šalli alâ Muhammаd.”
16- Selam vermek, en azı ( (Аssаlâmu alаykum” dur.
17- Tertip
1 ) Yani أَنْعَمْتَ yerine” Enamte “ أَنْعَمْتُ” Enamtu” diye okumak
Kişi kasıtlı bir şekilde tertibi terk ederse namazı bozulur. Kişinin rükû etmeden secde etmesi gibi. Ancak unuttuysa terk ettiği rüknün misline veya mislinin sonrasına ulaşmadıkça geri dönüp yapmayı unuttuğu rüknü yapmalıdır. Fakat misline veya mislinin sonrasına ulaştıysa mislini yapmasıyla rekât tamamlanır ve unutkanlığı sırasında yaptıkları sayılmaz. Örneğin: Kişi rükû’u yapmadığını bir sonraki kıyamın rükûunda veya secdesinde hatırlarsa ikisinin arasında yaptıkları sayılmaz.